STOWARZYSZENIE ROZWOJU WSI SZEMROWICE

RADA SOŁECKA WSI SZEMROWICE

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SZEMROWICE

NA LATA 2011 – 2017

Szemrowice - Górnośląskie Wiejskie Centrum Pożarnictwa i Ratownictwa

 Szemrowice październik 2011

Spis treści

WSTĘP

Sołectwo Szemrowice to jedno z piętnastu sołectw w gminie Dobrodzień, położone w odległości kilku kilometrów od głównych dróg i kilkadziesiąt kilometrów od większych miast regionu. Miejscowość jest położona pomiędzy lasami i niedaleko od centrum gminy, jakim jest Dobrodzień, co daje szanse na rozwój mieszkalnictwa, a spokojna okolica daje szanse na rozwój turystyki i rekreacji weekendowej. W chwili obecnej Szemrowice są znane z imprez, które się tu odbywają : Zawody Sikawek Konnych na Górnym Śląsku oraz Autosacrum

Mieszkańcy wsi są dumni ze swojej miejscowości, chcąc żyć w ładnej, atrakcyjnej i przyjaznej miejscowości. Chcą rozwijać swoją wieś i jeszcze bardziej się zintegrować – wspólnie działając.

Szemrowice to wieś niewielka, mająca jednak określone potrzeby związane z poprawą standardu życia jej mieszkańców, co wymaga szeregu inwestycji, także w kontekście realizacji standardów wynikających z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej.

Plan odnowy sołectwa ma również pobudzić jeszcze bardziej mieszkańców do wspólnego działania na rzecz Szemrowic. Plan jest dokumentem strategicznym, stworzonym przy znacznym udziale mieszkańców. Określa najważniejsze działania, które sami zainteresowani uznali za istotne dla swojej miejscowości, działania, które pomogą im rozwiązać problemy i pokonać bariery oraz osiągnąć stawiane cele. Proponowane przedsięwzięcia mieszkańcy uznali za realne, możliwe do zrealizowania, przy założeniu także ich własnej aktywności oraz przy zaangażowaniu władz samorządowych Gminy Dobrodzień i Starostwa powiatowego w Oleśnie. Plan odnowy miejscowości Szemrowice pozwolił także na uświadomienie sobie przez mieszkańców ich roli w tworzeniu pomysłów na własny rozwój i poprawę warunków życia.

Plan odnowy sołectwa powstał w wyniku dyskusji podczas zebrania wiejskiego, po konsultacji z mieszkańcami.

1.    Charakterystyka miejscowości

 Ogólna informacja o MIEJSCOWOŚCI

WIEŚ - SZEMROWICE

GMINA - DOBRODZIEŃ

POWIAT - OLESKI

WOJEWÓDZTWO – OPOLSKIE

LICZBA MIESZKAŃCÓW -  529 osób  (1.01.2011 r.)

POWIERZCHNIA SZEMROWIC  -  763 ha

SOŁTYS – Max Norbert,

RADA SOŁECKA – Wloczyk Joachim, Tkaczyk Lucjan, Pluta Beata, Czaja Martyna

STRONA SOŁECTWA www.szemrowice.pl

Położenie

Szemrowice to miejscowość oznaczona położeniem graficznym: 18° 20'E i 50° 46'N. Znajduje się nieopodal prastarych szlaków handlowych z Poznania do centrum Górnego Śląska i z Dolnego Śląska przez Opole do Częstochowy. Położona na terenie nizinnym. Historycznie należy do Górnego Śląska. Wieś Szemrowice jest położona ok. 5 kilometrów na pn. – wsch. od Dobrodzienia, od strony zach. są otoczone lasami

Położenie komunikacyjne:

Wieś jest korzystnie położona względem ważniejszych szlaków komunikacyjnych, dojazd do niej nie jest trudny. Znajduje się niedaleko drogi wojewódzkiej nr 901 i drogi krajowej nr 46, co umożliwia dojazd do autostrady A2. Przez Szemrowice biegnie droga powiatowa Dobrodzień – Olesno przez Zębowice oraz droga gminna do Makowczyc, przystanek komunikacji autobusowej znajduje się w centrum wsi.

Nazwa wsi wywodzi się najprawdopodobniej od nazwiska pierwszego zarządcy Mateusza Szemrowskiego. Wieś ma zabudowę ulicową z dominantą kościoła. Budynki mają zabudowę śląską dwustronne dachy spadziste.

2.    Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości

Zasoby przyrodnicze

Szemrowice są  otoczone z trzech stron lasami, które są częścią wielkich kompleksów leśnych ciągnących się od Turawy. W lasach są doskonałe warunki na uprawianie turystyki weekendowej, obfitują w owoce runa leśnego oraz zwierzynę. Ciekawym elementem przyrodniczym w miejscowości są stare sady przydomowe, które są w dobrym stanie i są zapleczem starych odmian drzew owocowych. Przez wieś przebiegają ścieżki rowerowe Doliny Małej Panwi

Dziedzictwo kulturowe : historia i zabytki

Pierwsza wzmianka o Szemrowicach jest 19 XI 1493 - w dokumencie nabycia Poczołkowa przez "zarządcę Szemrowic", Mateusza Szemrowskiego i jego żonę Helenę. Około 1500 roku został wybudowany drewniany, modrzewiowy kościół pod wezwaniem św. Trójcy. W 1591 - Jan z Wierzchlasu Beski sprzedał Szemrowice i część Warłowa szwagrowi Jerzemu Jarockiemu. Pierwsza szkoła została założona w 1766 roku, jej budynek uległ pożarowi 6 IV 1815. W 1817 roku oddany został do użytku nowy budynek szkoły wraz z wyposażeniem.

W 1843 w Szemrowicach mieszka już 653 mieszkańców w 83 domach Ówczesna wieś obejmowała swoim zasięgiem jedynie dzisiejszą ul. Wiejską. Do 1880 roku liczba mieszkańców zwiększyła się do 884 osób. 1892 rok - został oddany do użytku nowy, większy budynek szkolny (obecnie siedziba Przedszkola Samorządowego). 1924 - utworzona została Ochotnicza Straż Pożarna.

11 XI 1925 – to jedno z największych wydarzeń w historii Szemrowic- powstanie parafii. W 1926 w centrum wsi Szymon Fikus wybudował nową karczmę.

1939 - 1945 - z wojny nie powróciło do swoich rodzin 95 parafian. Zginęli i zaginęli na wszystkich frontach II wojny światowej. 3 VII 1946 - została poświęcona kaplica ku czci Matki Boskiej Nieustającej Pomocy na wzgórzu za Szemrowicami w kierunku Makowczyc. Kaplica jest wotum dziękczynnym za ocalenie w czasie ostatniej wojny.

W 1950 roku została otwarta nowa szkoła, wybudowana przez mieszkańców Szemrowic i Warłowa.

 21 V 1965 - jedno z najbardziej tragicznych wydarzeń w dziejach Szemrowic. Spłonął, pochodzący z XVI wieku, zabytkowy kościół. Mieszkańcy podjęli decyzję o budowie nowej świątyni, którą konsekrowano 8 X 1972 roku W czasie prac budowlanych nabożeństwa odbywały się w budynku dawnej karczmy Fikusa.

Zabytki

Do najstarszych budowli zabytkowych należy pochodząca z XVII wieku niewielka kaplica cmentarna, znajdująca się obecnie przy kościele parafialnym pw. Św. Trójcy.

Przed kościołem parafialnym znajduje się drewniany krzyż z korpusem Chrystusa, noszący ślady pożaru zabytkowego kościoła modrzewiowego z końca XVI wieku, jaki miał miejsce w 1965 roku.

Stary nieistniejący kościół nowy kościół św. Trójcy

Pozostałe obiekty nie mają charakteru zabytków i pochodzą z XIX i XX wieku. Na cmentarzu znajduje się pomnik Pieta, wybudowany w okresie międzywojennym.

 Bogactwo dziedzictwa kulturowego jest kształtowane także poprzez to, że wielu mieszkańców posługuje się gwarą śląską, część mieszkańcy deklarują po części narodowość polską i niemiecką, co wydatnie przyczynia się do wielokulturowości. Wkrótce miejscowość otrzyma dwujęzyczne tablice: Szemrowice – Schemrowitz.

Infrastruktura społeczna

Na terenie Szemrowic jest Publiczna Szkoła Podstawowa, przy znajduje się kompleks boisk do gry w piłkę nożną (boisko niepełnowymiarowe), siatkówkę i koszykówkę – są one ogólnodostępne po zajęciach lekcyjnych oraz w okresie wakacyjnym. Jest również plac zabaw- radosna szkoła.

 Naprzeciw szkoły znajduje się pełnowymiarowe boisko do gry w piłkę nożną, organizuje się tam również wiejskie festyny i zawody strażackie. Boisko to wymaga renowacji.

W centrum wsi w starym budynku szkoły znajduje się przedszkole (odział szkoły) z biblioteką (filia Biblioteki Publicznej w Dobrodzieniu).

W centrum wsi znajduje się siedziba OSP , z salą wiejską oraz wmurowaną tablicą założyciela straży pożarnej na Śląsku- Hellmanna .

W 2010 roku  na zagospodarowanym wcześniej skwerku postawiono altanę w kształcie starego samochodu strażackiego.

W Szemrowicach działają  Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Szemrowice, Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim koło Szemrowice, rada sołecka.

Funkcjonuje świetlica dla dzieci, co roku odbywają się wycieczki turystyczno – krajoznawcze dla dzieci i młodzieży, a co dwa lata dla dorosłych. Działa orkiestra dęta wraz z nauką gry na instrumentach muzycznych. Co roku organizowane są Zawody Sikawek Konnych na Górnym Śląsku – Dni Szemrowic oraz Autosacrum (święcenie samochodów z festynem dla kierowców i rodzin) , a także Dzień Babci, Dzień Dziadka, Dzień Matki. Największą imprezą na kilka tysięcy osób w pierwszy weekend czerwca są Zawody Sikawek Konnych na Górnym Śląsku organizowane od 2004.

Głównym miejscem spotkań mieszkańców z okazji różnych imprez kulturalnych oraz zebrań organizowanych przez instytucje działające we wsi jest świetlica OSP Szemrowice, zwana popularnie „w straży”. Tam swoją siedzibę mają Ochotnicza Straż Pożarna, Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim Koło Szemrowice, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Szemrowice oraz orkiestra dęta. Raz w miesiącu odbywają się tam zebrania Mniejszości Niemieckiej, które organizuje cykliczne imprezy: Dzień Matki, Dzień Babci i Dziadka. Orkiestra dęta przeprowadza próby i lekcje gry na instrumentach raz w tygodniu. Raz w tygodniu (w ciągu roku szkolnego) odbywają się zajęcia świetlicowe dla dzieci. Cyklicznie odbywają się zebrania członków OSP.

Najstarszą i najliczniejszą organizacją jest Ochotnicza Straż Pożarna – jej początki sięgają 1924 roku. Obecnie należy do niej ok. 60 druhen i druhów. W skład jej struktury wchodzi Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza – męska i żeńska. Strażacy wykonują wiele prac społecznie użytecznych na rzecz remizy OSP (bieżące remonty) oraz lokalnego środowiska, prowadząc działalność edukacyjną i popularyzatorską na rzecz ochrony przeciwpożarowej, a także kulturalną. W 2011 roku OSP Szemrowice zostało doposażone w nowy wóz strażacki, zakupiony ze środków pomocowych RPO.

Kolejną organizacją jest Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim koło Szemrowice istniejące od 1990 roku. Członkowie koła aktywnie działają na rzecz lokalnego środowiska poprzez działalność kulturalną.

Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Szemrowice istnieje od 2003 roku zrealizowało kilka projektów w ramach odnowy wsi, dofinansowanych w ramach grantów pochodzących od instytucji publicznych i prywatnych. Stowarzyszenie prowadzi również świetlicę środowiskową oraz wspomaga Szkołę Podstawową, przedszkole i OSP.

Infrastruktura techniczna

Wieś posiada od lat siedemdziesiątych XX wieku, siec wodociągową. Cześć ulic posiada siec kanalizacji deszczowej. Wieś nie posiada kanalizacji ściekowej, jednak w 2003 roku został powołany Komitet Kanalizacji Wsi. Budowa kanalizacji nastąpi w latach 2012-13. Większość posesji posiada kubły na śmieci, a kilka lat temu została wprowadzona selektywna zbiórka odpadów. Mieszkańcy bardzo mocno dbają o swoje posesje – wiele z nich w ostatnich latach zostało wyremontowanych i odnowionych, jednak dla całkowitej zmiany obrazu wioski potrzebnych jest szereg inwestycji gminnych. Mieszkańcy Szemrowic mają możliwość korzystania z Internetu – obecnie dwie firmy dostarczają Internet. Jest on również powszechnie dostępny w świetlicy OSP Szemrowice oraz w biurze Ochotniczej Straży Pożarnej.

Gospodarka i rolnictwo

W Szemrowicach przeważają zakłady rzemieślnicze: stolarskie i ślusarskie. Obecnie są to trzy zakłady stolarskie i dwa ślusarskie, mają charakter usługowy dla ludności, ale ich produkty są znane w całym regionie i poza granicami kraju. Część mieszkańców znajduje w nich zatrudnienie. W ostatnich kilku latach przestał funkcjonować jeden zakład ślusarski i piekarnia.

We wsi istnieje 10 gospodarstw rolnych, jednak tylko jedno z nich jest specjalistyczne (hodowla bydła).

Na terenie wsi działa sklep.

3.    Ocena mocnych i słabych stron miejscowości

ANALIZA SWOT

l. SILNE STRONY - ATUTY ROZWOJU SOŁECTWA

a) aktywna rada sołecka, stowarzyszenie, OSP, koło TSKN i inne organizacje, wspólna realizacja wielu projektów oraz silna integracja ludności

b)  lokalizacja na terenie sołectwa świetlicy wiejskiej- ośrodka życia społecznego

 c) znana impreza organizowana co roku: Zawody  Sikawek Konnych na Górnym Śląsku, promująca miejscowość, Autosacrum

 d) bogata historia, znaczące walory kulturowe, zachowany historyczny układ przestrzenny, zachowane w części tradycyjne budownictwo

 e) dobre wyposażenie w podstawową infrastrukturę techniczną: wodociąg, sieci energetyczne, sieci telefoniczne, Internet, planowane nowe realizacje infrastrukturalne -kanalizacja sanitarna  

 f) dobre wyposażenie w infrastrukturę społeczną: szkoła, przedszkole, plac zabaw, boiska sportowe przyszkolne, kościół, parafia

  g) atrakcyjne położenie w malowniczej okolicy, w urozmaiconym krajobrazowo otoczeniu, wśród lasów

 h) promocja walorów miejscowości i jej otoczenia (w tym np. w Internecie),

II SŁABE STRONY – CZYNNIKI OGRANICZAJĄCE ROZWÓJ  SOŁECTWA

a)    niewystarczające zagospodarowanie terenów położonych w centrum miejscowości

b)   boisko sportowe wymagające renowacji

c)    brak dogodnej komunikacji publicznej

d)    niewystarczający stan dróg lokalnych, położonych na obrzeżach miejscowości, zbyt mała ilość chodników

e)   opustoszałe budynki bo część mieszkańców zameldowana w Szemrowicach na pobyt stały nie mieszka tutaj („martwe dusze”)

f)    bardzo dużo osób samotnych i emerytów

g)    ujemny przyrost naturalny

III SZANSE I OKAZJE - MOŻLIWOŚCI ROZWOJU SOŁECTWA, WYNIKAJĄCE Z OTOCZENIA

a) możliwość zagospodarowania terenu w centrum miejscowości przy istniejącej świetlicy oraz innych miejsc na tereny rekreacyjne, rozwój wsi tematycznej strażackiej

b) wykorzystanie potencjału dziedzictwa kulturowego i walorów przyrodniczych w tym dla rozwoju turystyki, ze względu na bliskość miast górnośląskich

c) możliwość stworzenia atrakcyjnego krajobrazowo, wygodnego i bliskiego naturze miejsca zamieszkania w przyjaznym środowisku społecznym - aktywnym i zaangażowanym- nowi mieszkańcy

     d) rozwój nowych miejsc pracy - w usługach

e) współpraca z gminą przy realizacji strategii rozwojowej

f) sprzyjająca polityka regionalna, w tym adresowana do rozwoju obszarów wiejskich, ze strony rządu i władz wojewódzkich uczestnictwo m.in. w Programie Odnowy Wsi, Lokalnej Grupy Działania

g) zwiększanie się dostępności do kapitałów i środków pomocowych, w tym pochodzących z Unii Europejskiej

h) dogodna lokalizacja miejscowości w pobliżu głównych szlaków drogowych

IV ZAGROŻENIA - CZYNNIKI NIESPRZYJAJĄCE, WYNIKAJĄCE Z

OTOCZENIA

   a) nieumiejętność pozyskania  środków pomocowych przez stowarzyszenie

   b) brak stabilności w polityce wspierania rozwoju obszarów wiejskich i gospodarki rolnej, trudne procedury w pozyskiwaniu środków

  c) odpływ młodzieży za pracą za granicę, upadanie małych i drobnych gospodarstw rolnych

d) osłabienie aktywności w działalności społecznej

Wizja wsi:

SZEMROWICE –  to wieś tematyczna: strażacka.

Mieszkańcy mają ofertę edukacyjną i spędzania wolnego czasu dla mieszkańców i odwiedzających w zakresie pożarnictwa i ratownictwa. W wiosce są urządzane są Zawody Sikawek Konnych na Górnym Śląsku oraz jest szlak atrakcji strażackich, które w sposób ciągły promują miejscowość. Miejscowość jest zadbana oraz są kultywowane i rozwijane śląskie tradycje regionalne.

Priorytety rozwoju Szemrowic:

1.    Stworzenie oferty wsi tematycznej : strażackiej

2. Integracja mieszkańców, zachowanie śląskich tradycji   regionalnych

4.   Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w Szemrowicach w okresie co najmniej 7 lat od dnia przyjęcia planu odnowy miejscowości, w kolejności wynikającej z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości, z podaniem szacunkowych kosztorysów ich realizacji